Falende alarmeringssystemen brengen zorgprofessionals in gevaar
Bijna een kwart van de zorginstellingen beschikt niet over een alarmeringssysteem waarmee zorgprofessionals in nood hulp kunnen inschakelen. En op werkplekken waar dit wél aanwezig is, werkt het regelmatig niet naar behoren. Deze conclusies kunnen worden getrokken uit een flitspeiling van NU’91 over alarmeringssystemen in de zorg, waaraan bijna 1200 zorgprofessionals deelnamen. NU’91-voorzitter Femke Merel van Kooten: “Veilig kunnen werken is een basisvoorwaarde. Als het op zulke essentiële zaken als een alarmeringssysteem al misgaat bij werkgevers, dan lijkt het einde zoek.”
Gevaarlijke situaties
Aanleiding voor onze flitspeiling was een recent incident in een Brabantse ggz-instelling, waarbij een verpleegkundige ernstig werd mishandeld door een cliënt en het noodalarm volgens de betrokkenen niet functioneerde. NU’91 besloot daarom in kaart te brengen hoe het is gesteld met de betrouwbaarheid van alarmeringssystemen in de zorgsector en wat de ervaringen van zorgprofessionals hiermee zijn.
Uit de resultaten blijkt dat bij bijna een kwart van de zorginstellingen geen alarmeringssysteem wordt gebruikt, terwijl bijna driekwart van de ondervraagden binnen deze groep dat wel wenselijk zou vinden. Een respondent schrijft: ‘Veel werkplekken hebben geen alarmknop, ook op mijn vorige werklocatie niet. Ik kwam in een gevaarlijke situatie, waarbij ik uiteindelijk alleen maar heel hard kon schreeuwen naar de huiskamermedewerker in de hoop dat zij mij zou horen. Ik heb me hard gemaakt dat er alarmen zouden komen, maar vanwege geld en technisch gezeur kwamen ze er enkel voor de nacht. Overdag was je veiligheid blijkbaar niet belangrijk genoeg.’
Falende systemen
Als er wél alarmeringssystemen aanwezig zijn, werken deze volgens meer dan een derde van de ondervraagden niet altijd naar behoren. Binnen deze groep zegt bijna de helft dat dit regelmatig voorkomt. Technische storingen, slechte dekking of bereik, verouderde apparatuur en het niet doorkomen van de alarmering bij de juiste persoon of afdeling zijn daarbij de meest genoemde redenen. ‘Probleem bij provider waardoor de telefoonverbinding wordt verbroken’, schrijft een ondervraagde. ‘Collega’s krijgen een paniekalarm door, maar kunnen niet zien waar jij op dat moment bent. Ze moeten de hele afdeling dus eerst afzoeken’, meldt een andere zorgprofessional. Een andere onthutsende reactie luidt: ‘We hebben een alarmknop op de telefoon. Die doet het echter niet, omdat het managementteam het te duur vindt.’ Tweeënzeventig respondenten geven aan zelf weleens te hebben meegemaakt dat het systeem het liet afweten toen zij hulp wilden inroepen bij een incident. Bij zeventig anderen kwam dit zelfs meerdere keren voor.
Consequenties
En een falend alarmeringssysteem kan grote consequenties hebben, blijkt duidelijk uit onze peiling. ‘Toegesnelde hulp rende naar de verkeerde ruimte; een collega is flink in elkaar geslagen door een cliënt. Geen hulp bij een grote brandmelding.’ En: ‘Veel later dan nodig assistentie ter plaatse bij een fysieke escalatie of levensbedreigende situatie, waardoor angst, spanning en risico op ernstig lichamelijk letsel ontstond. Mentaal doet dit veel! (…) Bij meerdere collega’s van mij heeft dit geleid tot fysiek letsel en PTSS-klachten.’
Veiligheidsprotocol
Veiligheid is altijd een heet hangijzer voor ons geweest. Al eerder kaartte wij het onderwerp bij diverse cao-tafels succesvol aan. Door middel van de toevoeging van een speciaal protocol is veiligheid in een aantal cao’s voortaan juridisch verankerd. Een goed voorbeeld van het beleid is de aanpassing van de badges, waardoor de voor- en achternamen van zorgprofessionals niet langer hoeven te worden vermeld. Toch is met name in de geestelijke gezondheidszorg nog veel winst te behalen. Zo werd in maart een cao voor deze sector gesloten, maar lukte het op dit vlak niet om tot goede afspraken te komen met de werkgevers. “We weten dat met name zorgprofessionals in de ggz vaak te maken krijgen met agressie”, aldus Femke Merel. “Het is dus cruciaal dat ook in deze sector extra wordt ingezet op veiligheidsmaatregelen. Dat laat het geweldsincident in Brabant maar eens te meer zien.”
Niet bezuinigen op veiligheid
Femke Merel: “De resultaten uit deze peiling zijn zeer zorgwekkend. Zorgprofessionals moeten zich op de werkvloer veilig voelen én daadwerkelijk veilig zijn. Het is essentieel dat werkgevers en beleidsmakers dit serieus nemen.” NU’91 roept hen dan ook met klem op om te investeren in veiligheid. “Goed werkende alarmeringssystemen, zowel vast als ambulant, zijn daarbij cruciaal en kunnen soms letterlijk levens redden. Bezuinig hier niet op.”
