Er is tijdens de eerste golf te weinig aandacht geweest voor de situatie in de verpleeghuizen. Dat blijkt uit het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV). Stella Salden, voorzitter NU’91: “Het bevestigt wat wij al vanaf het begin hebben gezegd: zorgprofessionals in deze sector kregen onvoldoende bescherming.”
Uit het rapport blijkt dat in eerste instantie de focus vooral lag op de ziekenhuizen en de capaciteit van de ic’s. Salden: “Al vanaf het allereerste moment, begin maart, hebben wij namens de verpleegkundigen en verzorgenden aan de bel getrokken over veiligheid, tekorten aan personeel en aandacht voor de niet-acute zorg. Er werd vanuit de overheid en werkgevers niet naar deze beroepsgroepen geluisterd.” De OVV bevestigt dit in het rapport en zegt dat dit heeft gezorgd voor ‘schrijnende situaties’ in de verpleeghuizen, voor zowel de bewoners als het personeel.
De voorraad persoonlijke beschermingsmiddelen was onvoldoende, er was een beperkte testcapaciteit en de richtlijnen werden op basis van die schaarste geschreven. Zo mochten zorgprofessionals in het begin bij een besmet persoon op anderhalve meter zorg verlenen zonder bescherming. En werd een afdeling een cohort zodra twee bewoners positief werden getest. De rest verbleef dan ongetest op die afdeling. Salden: “Dit heeft zowel mentaal als fysiek ontzettend veel van medewerkers gevraagd. Zorgprofessionals voelden zich niet gehoord en gezien en liepen onnodig risico. Een deel is daarom onnodig besmet geraakt. Ze zijn langdurig ziek geraakt, fysiek of mentaal. Sommige zorgprofessionals hebben daardoor zelfs de zorg verlaten. De Onderzoeksraad spreekt van een stille ramp in de verpleeghuizen. Daar hebben wij vanaf het begin steeds op gehamerd. Wij zijn in die tijd diverse meldpunten gestart waarop de signalen vanuit de beroepsgroepen massaal zijn binnengekomen. Dit rapport zorgt voor erkenning van de situatie waarin zorgprofessionals tijdens de eerste golf hebben gewerkt.”
Volgens NU’91 moet de overheid daarom nu alsnog verantwoordelijkheid nemen. Salden: “Het is belangrijk dat NU’91, als vertegenwoordiger van verpleegkundigen en verzorgenden, in dit soort situaties veel eerder betrokken wordt en een stem krijgt. Het rapport laat zien dat dit niet is gebeurd. Maar ook nu, tijdens het opstellen van dit rapport, zijn we niet gevraagd om inzicht te geven in alle noodsignalen die hier zijn binnengekomen. Dat moet echt anders. Daarnaast vinden wij dat de financiële gevolgen, voor zowel het fysieke als het mentale aspect, geheel door de overheid gecompenseerd moeten worden. We mogen zorgprofessionals, die zonder beschermende middelen moesten werken, niet zelf de financiële gevolgen laten dragen.”
