De zorg is kapot. Terwijl minister Agema de ene na de andere bezuiniging voorstelt, loopt de zorg op haar laatste reserves. Vorige week liepen de cao-onderhandelingen voor de grootste cao (met bijna een half miljoen medewerkers) van Nederland vast, de VVT (Verpleeg- en Verzorgingshuizen, Thuiszorg en Jeugdgezondheidszorg) omdat werkgevers stellen dat ze alleen kunnen betalen wat zij aan Overheidsbijdrage ontvangen. Die is voor het jaar 2025 vastgesteld op 2,4%. Alleen al de inflatie staat nu op meer dan 3%. En dan moeten daar nog noodzakelijke verbeteringen bij, zoals de reiskostenvergoeding. ‘Wij kunnen absoluut niet meer bieden’, stellen werkgevers. NU’91 en de overige bonden schorten het overleg op. En zo blijft Den Haag de lachende derde, terwijl de zorgmedewerker betaalt om te mogen werken.
Het is een kwestie van tijd voordat dezelfde boodschap aan de cao-tafel van de gehandicaptenzorg wordt herhaald. Die onderhandelingen zijn namelijk ook gestart. Onlangs bezocht ik één van de grootste gehandicaptenzorg-organisaties in het land. Een dorpje, speciaal voor de cliënten in de gehandicaptenzorg, waar ongeveer 600 cliënten wonen. Als ik in één van die woningen zit en kennismaak met cliënten, zie ik van dichtbij hoe eervol het werk van zorgprofessionals is. Voor mijn gevoel gedraagt één van de cliënten zich agressief. Hij schreeuwt en ik zit als verstijfd uit angst voor escalatie.
Als ik later vraag of hij geen spanning voelt op dit soort momenten, haalt hij zijn schouders op. Hij legt uit dat het gedrag van de cliënt niet agressief, maar grappig bedoeld was. Het was een onderonsje, wat ik als buitenstaander niet herken.
Hij legt uit dat het belangrijk is om cliënten goed te begrijpen en aan menselijke behoeften te voldoen. Wanneer dat niet altijd lukt is het belangrijk om met elkaar te blijven zoeken wat er met het gedrag bedoeld wordt om de client zo goed mogelijk te kunnen aanvullen en ondersteunen. Doe je dit niet en blijf je het (probleem)gedrag afwijzen en alleen maar corrigeren zal het gedrag toenemen en de client zich als mens met al zijn behoeften nooit gehoord voelen.
Op de vraag of hij wel eens spannende situaties mee heeft gemaakt antwoordt hij bevestigend. Hij laat littekens zien op zijn hand. Vertelt over situaties waarin ik het hazenpad gekozen zou hebben. En toch blijft hij werken. Ik voel niets anders dan ontzag en respect voor deze begeleiders.
Hoe anders is het beeld als ik naar Den Haag kijk? Volgens Agema moet er steeds meer met steeds minder en kunstmatige intelligentie moet in het gapend gat van het personeelstekort springen. Een kabinet dat blijft bezuinigen op de zorg, dat allesbehalve een stabiele indruk geeft en een overgroot deel van de tijd schreeuwt. Schreeuwt dat er geld naar de zorg moet en vervolgens bezuinigt. Ons aan de cao-tafel machteloos laat discussiëren met elkaar omdat geld van Den Haag moet komen en Den Haag niet thuis geeft. Ik weet het niet, maar misschien moet Den Haag ook een keer op locatiebezoek in de zorg. Al was het maar zodat een begeleider ze kan kalmeren zodat ze weer de juiste prioriteiten kunnen stellen.
